پرولین مش چیست و چه کاربردی دارد؟
آیا می دانید که درد در ناحیه شکم یا کشاله ران می تواند به دلیل فتق باشد؟ خبر خوب این است که تقریباً تمامی فتق ها را می توان با جراحی ترمیم کرد. پزشکان دائماً به دنبال راه‌هایی برای بهبود نتایج جراحی و رضایت بیمار بوده و در این راستا به طور منظم پیگیر فناوری ها و محصولات جدید در این حوزه هستند. به همین دلیل استفاده از بیومواد در طول عمل جراحی ترمیم فتق مورد توجه قرار گرفته است. برای ترمیم فتق عمدتاً از مش های جراحی از جنس پلی پروپیلن استفاده می شود که به آن پرولین مش گفته می شود. در این مقاله به بررسی انواع فتق، علل بروز آن و معرفی پرولین مش به عنوان ابزاری کمکی برای درمان فتق می پردازیم.
فتق چیست؟
فتق زائده ای است که در صورت ضعیف شدن یا پارگی دیواره عضلانی اندام هایی مانند اندام های شکمی ایجاد می شود. در واقع ضعف و نقص در صفاق به اندام ها و بافت ها اجازه می دهد تا از جای خود بیرون بزنند و برآمدگی ایجاد کنند. فتق بسته به نوع و مکان قرارگیری می تواند بی خطر یا خیلی خطرناک باشد؛ بنابراین نیاز به درمان دارد و خود به خود از بین نمی رود. در بسیاری از موارد ممکن است برای جلوگیری از عوارض خطرناک آن، جراحی ترمیم فتق انجام شود.
علائم فتق
شایع ترین علامت فتق، برآمدگی در ناحیه آسیب دیده است. اکثر فتق ها خارجی هستند؛ به این معنی که بافت از طریق دیواره شکم به سمت خارج از بدن فشار می آورد و یک برآمدگی ایجاد می کند. در این صورت فتق قابل مشاهده است. ممکن است فرد متوجه شود که وقتی دراز می کشد، این توده ناپدید می شود ولی هنگامی که می ایستد، خم می شود یا سرفه می کند، فتق خود را از طریق لمس احساس می کند. همچنین ناراحتی یا درد در نواحی اطراف فتق نیز ممکن است، احساس شود.
اما فتق می تواند داخلی نیز باشد و علامتی نداشته باشد؛ به این معنی که در داخل بدن باقی بماند و برآمدگی ایجاد نکند. مگر اینکه پزشک در حین معاینه پزشکی برای یک مشکل دیگر متوجه آن شود.
انواع فتق
رایج ترین انواع فتق عبارتند از:
- فتق مغبنی یا کشاله ران (Inguinal hernia): این شایع ترین نوع فتق است. فتق مغبنی زمانی اتفاق می افتد که بافت یا بخشی از روده کوچک به کشاله ران یا کیسه بیضه فرد فشار آورد و باعث ایجاد یک برآمدگی قابل مشاهده در بالای قسمت داخلی ران شود.
- فتق رانی یا فمورال (Femoral hernia) : این نوع فتق زمانی ایجاد می شود که بافت چربی یا بخشی از عضله از فاسیا و کشاله ران بیرون زده شود.
- فتق اپی گاستریک (Epigastric hernia): این فتق یک توده در خط وسط بین ناف و جناغ سینه است که می تواند باعث درد در این ناحیه شود.
- فتق نافی (Umbilical hernia): این فتق زمانی اتفاق می افتد که بافت چربی یا بخشی از روده از قسمتی از شکم که نزدیک ناف است، بیرون بزند.
- فتق هیاتال (Hiatal hernia): این فتق زمانی اتفاق می افتد که بخشی از احشاء شکمی از سوراخی در دیافراگم عبور کند و به سمت حفره قفسه سینه می رود.
- فتق برشی (Incisional hernia): کسانی که جراحی به ویژه جراحی شکم انجام داده اند در معرض این نوع فتق هستند و در اثر صدمه به بافته های برش خورده در جراحی احتمال ایجاد فتق در امتداد ناحیه برش بالاست.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر فتق شکمی هستند؟
- هر کسی ممکن است به فتق شکمی مبتلا شود؛ اما کسانی که جراحی شکم انجام داده اند در معرض خطر بیشتری هستند. حتی اگر برش حاصل از جراحی تبدیل به اسکار شده باشد، باز هم اسکار به اندازه بافت اصلی قوی نخواهد بود. بنابراین احتمال ایجاد فتق برشی در این افراد بالاست. این اتفاق در 30 درصد از بیمارانی که جراحی باز شکمی انجام می دهند، رخ می دهد.
- بارداری، زنان را مستعد ابتلا به فتق نافی می کند. ناف نازک ترین قسمت دیواره شکم است و یک محل بسیار رایج برای ایجاد فتق چه برای مردان و چه برای زنان است.
- چاقی خطر ایجاد فتق را به ویژه پس از جراحی شکمی افزایش می دهد. همچنین خطر بروز مجدد فتق بعد از جراحی ترمیم را افزایش می دهد.
- بلند کردن اجسام سنگین به طور منظم، پتانسیل افزایش فشار داخل شکمی را دارد که در نهایت می تواند منجر به تشکیل فتق شود.
- مردان به طور کلی بیشتر از زنان در معرض خطر فتق هستند.
فتق چگونه درمان می شود؟
فتق ها معمولاً به خودی خود بهبود نمی یابند و در بسیاری از موارد فرد نیاز به جراحی ترمیمی دارد. اینکه آیا فرد به جراحی نیاز دارد یا نه بستگی به اندازه فتق و شدت علائم او دارد. جراحی فتق می تواند به صورت باز یا با تکنیک کم تهاجمی لاپاراسکوپی انجام شود. در جراحی باز که در آن برشی در محل فتق ایجاد می شود، بافت بیرون زده در جای خود قرار می گیرد و دیواره عضلانی ضعیف شده دوباره به هم بخیه زده می شود. در این شرایط نوعی مش جراحی که با نام پرولین مش شناخته می شود در ناحیه مورد نظر قرار داده می شود تا حمایت اضافی را فراهم کند.
جراحی لاپاراسکوپی نیز شامل همین مراحل است؛ فقط به جای ایجاد برش های بزرگ در شکم یا کشاله ران، برش‌های کوچکی در ناحیه موردنظر ایجاد می شود تا امکان وارد کردن ابزارهای لاپاراسکوپی برای تکمیل جراحی فراهم شود. به این ترتیب، به صورت کم تهاجمی بافت بیرون زده سرجای خود قرار می گیرد و پرولین مش جایگذاری می شود. در جراحی لاپاراسکوپی از ابزارهای مختلفی استفاده می شود که برای آشنایی بیشتر با روش لاپاراسکوپی و ابزارهای مورداستفاده در آن می توانید اینجا کلیک کنید.
پرولین مش چیست؟
پرولین مش یک مش جراحی غیرقابل جذب است که از الیاف بافته شده پلی پروپیلن ساخته شده است. پلی پروپیلن یک پلیمر آبگریز، انعطاف پذیر و در عین حال مستحکم است که به راحتی با بافت های اطراف ارتباط برقرار می کند و در برابر عفونت مقاوم است. از دیگر مزایای پلی پروپیلن می توان به کم هزینه بودن و غیر قابل جذب بودن اشاره کرد. این مزایا سبب شده است که مش های جراحی از جنس پلی پروپیلن (پرولین مش) محبوب ترین ماده برای ترمیم فتق باشند. این مش ها دائمی هستند و تا پایان عمر در بدن بیمار باقی می مانند.
چرا جراحان برای ترمیم فتق از پرولین مش استفاده می کنند؟
دلیل اصلی استفاده جراحان از پرولین مش، کاهش خطر بروز مجدد فتق است. بازگشت فتق، شایع ترین عارضه جراحی ترمیم فتق قبل از اختراع مش ها بود. در حالیکه پس از استفاده گسترده از مش های جراحی، بازگشت فتق از 40% به کمتر از 10% کاهش پیدا کرد. در واقع این مش ها با ارائه خواص مکانیکی مشابه فاسیا و تاندون از تشکیل مجدد فتق جلوگیری می کنند.
نحوه استفاده از پرولین مش
همانطور که پیش از این اشاره شد، پرولین مش به عنوان یک داربست انعطاف پذیر برای ترمیم فتق عمل می کند. این مش دیواره های عضلانی را تقویت کرده تا از بیرون زدن اندام ها جلوگیری کند. جراحی های ترمیم فتق معمولا توسط جراحان عمومی انجام می شود. ابتدا بر اساس محل جراحی و اندازه ضایعه، سایز مناسب پرولین مش توسط جراح تعیین می گردد.
پس از باز نمودن محل جراحی و ترمیم فتق، جراحان مش را روی محل ضایعه قرار می دهند؛ به طوریکه سطح ضایعه کاملا پوشش داده شود. سپس از بخیه مخصوص یا چسب جراحی برای نگه داشتن مش در جای خود استفاده می کنند. با گذشت زمان، بافت بیمار معمولاً شروع به رشد در منافذ کوچک موجود در ساختار مش می کند و در عین حال دیواره عضلانی را تقویت می کند.
ویژگی های پرولین مش ایده آل
- زیست سازگاری
- خواص مکانیکی مناسب (استحکام کششی و انعطاف پذیری)
- اندازه منافذ مناسب برای رشد بافت
- وزن سبک
- عدم ایجاد عفونت
- طول عمر مناسب
- سهولت استفاده
- صرفه اقتصادی
بنابراین، یک پرولین مش ایده آل باید انعطاف پذیر باشد و به راحتی در محل جراحی قرار گیرد، پس از قرار گرفتن در بدن پاسخ التهابی طولانی مدت نشان ندهد، به راحتی تخریب نشود، با بافت های اطراف چسبندگی نداشته باشد و سبب ایجاد عفونت نشود.
اندازه و ابعاد پرولین مش های AJP
شرکت آسیا جراح پیشرو جهت خدمات رسانی به مراکز درمانی پرولین مش ها را در سایزهای متنوع تولید می کند تا از هر سایز در مورد خاص خود به صلاحدید جراح استفاده شود. سایزهای تولیدی شرکت آسیا جراح پیشرو عبارتند از:
- 11×6 سانتی متر
- 15×5 سانتی متر
- 15×10 سانتی متر
- 15×15 سانتی متر
- 30×30 سانتی متر
- برش اختصاصی 5× 6 سانتی متر (مدل لیختن اشتاین)
اهمیت انتخاب سایز مناسب پرولین مش
برش پرولین مش باعث می شود که تعداد زیادی رشته نخ از بافت مش جدا شده و در محیط عمل و گاها در موضع جراحی پخش شود. بنابراین حتی الامکان باید از برش زدن پرولین مش در محیط جراحی خودداری گردد و به جای آن از سایز مناسب مش استفاده شود.
چنانچه جراح نیاز به تغییر سایز مش داشته باشد، حتما می بایست پرولین مش را دور از محیط عمل بریده، سایز آن را تنظیم کرده و مش را با سرم شستشو بشوید تا نخ های برش خورده از بافت مش، کاملا دور از محل عمل از مش جدا شوند. ورود رشته های نخ به موضع جراحی ممکن است خطرناک باشد؛ چرا که بدن آن ها را به عنوان جسم خارجی می شناسد و واکنش و حساسیت بافتی به همراه خواهد داشت.
چه صدمات جدی می تواند در اثر استفاده از پرولین مش ایجاد شود؟
- درد
- عفونت
- جمع شدن مش
- تشکیل سروما و فیستول
- تخریب ناخواسته مش در داخل بدن
